آشنایی با ساز اُکارینا

مجتبی ملک ثابت خرداد 01، 1402

اُکارینا یک ساز بادی باستانی است که می‌توان آنرا گونه‌ای از فلوت به حساب آورد.

این ساز را به شکل‌های گوناگون می‌سازند اما همه آنها فضایی بسته با چهار تا دوازده سوراخ هستند که یک حفره یا بیشتر نیز برای دمیدن دارند. اُکارینا را معمولاً از گل رُس یا سرامیک می‌سازند اما از مواد دیگری چون پلاستیک، چوب، شیشه، فلز و استخوان نیز استفاده می‌شود.

اکارینا یک ساز باستانی بادی است که از جنس سفال، چینی و سرامیک ساخته می شود. شنیدن صدای رمزآلود و رویایی اکارینا، انسان را به یاد جنگل های مه آلود در هنگام طلوع خورشید می اندازد. این ساز کوچک و دوست داشتنی از پیشینه تاریخی بسیار طولانی برخوردار است.

باستان شناسان طی تحقیقات خودشان قدمت نمونه های مشابه و نزدیک به ساز اکارینا را حدودا 12 هزار سال تخمین میزنند، البته لوله های صوتی  تحت عنوان Vessel از جنس خاک رس، حوالی آفریقای مرکزی نیز یافت شده است که عمر تقریبی آنها را حدود 30 هزار سال تخمین زده اند و این یعنی شاید اکارینای جذاب و خوش طنین یکی از قدیمی ترین و اولین آلات موسیقی بشریت باشد. نمونه های یافت شده از این ساز در جای جای کره زمین نشان می دهد این ساز احتمالا قدیمی ترین ساز ساخت بشر باشد.

 

تولد اکارینای امروزی و مدرن:

در سال 1853 میلادی مرد ایتالیایی به اسم جوزپه دوناتی ( Giuseppe Donati) که در کارگاه آجرسازی خودش مشغول به کار بود با دیدن فلوت های ساده و چند نتی که آزتک ها و بومیان به همراه خودش به آن مناطق آورده بودند، ایده ای به ذهنش رسید و طراحی جدیدی با گستردگی صدایی بیشتر رو برای آنها در نظر گرفت و سازهاییرا  که طراحی کرده بود، در همان کوره ی آجرسازی خودش قرار میداد. بخاطر شبیه بودن خروجی‌ کار به سر غاز، دوناتی سازهای خودش را اکارینا به معنای "غاز کوچک" نامید.

دوناتی اکاریناهای متعدد در ابعاد و اندازه های مختلفی طراحی کرد و ساخت و علاوه بر اینکه به عنوان پدر اکارینای مدرن و امروز شناخته میشود،به عنوان کسی که در ترویج و شناساندن آن‌ نیز فعالیت های وسیعی رو انجام‌ داد،مورد تقدیر قرار گرفته است.

در سالهای 1900 میلادی اکارینا دوباره به همانجایی که خاستگاه اصلی خودش بود(یعنی قاره آمریکا) توسط مهاجرین اروپایی بازگردانده شد.

در ایالت های گوناگون، اکارینای دوناتی به نام سیب زمینی شیرین بخاطر ظاهر و صدای دلنشین اش معروف شد. طی جنگ جهانی اول نیز سربازان آمریکایی اکاریناهای پلاستیکی و فلزی را همراه با خود داشتند تا در زمان مناسب بتوانند به نواختن آن بپردازند و روحیه بگیرد.

اکارینا توسط ژاپنی ها و انگلیسی ها نیز پس از آن دستخوش تغییر قرار گرفت که هدف بیشتر آنان ایجاد گستردگی صدایی بیشتری در اکارینا بود.

 

از نوازندگان صاحب سبک در اکارینا می توان به سوجیرو (Sojiro) نوازنده معروف ژاپنی اشاره کرد که جدیدترین آلبوم خود با نام Forest The Ocarina را در سال 2016 منتشر کرده است.

در حال حاضر نمونه های اکارینا که برای نوازندگی مورد استفاده قرار می گیرند، همان الگوی ایتالیایی جوزپه دوناتی را دارند. این اکاریناها از 12 حفره صوتی تشکیل شده اند که گستره صوتی حدود 1.5 اکتاو (یک اکتاو و پنج نت) را در اختیار نوازنده قرار می دهد که البته فواصل کروماتیک را نیز شامل می شود.

اکارینا در رنج های صوتی مختلفی از جمله Bass، Tenor/Alto و Soprano ساخته می شود که معول ترین آن رنج صوتی Tenor/Alto است.


دیدگاه ها (0)