همان طور که گفتیم، سازوکار پیانوهای آکوستیک مبتنی بر چکشها و سیمهای فلزیای است که در بدنه چوبی پیانو تعبیه شدهاند. چکشها براثر فشردهشدن کلیدها به حرکت درمیآیند و به سیمها ضربه وارد میکنند. از ارتعاشات همین سیمهاست که صدا تولید میشود.
پیانوهای آکوستیک غالبا بر دو نوعاند:
در این نوع پیانوها آرایش سیمها افقی است. بنابراین بهلحاظ ابعاد طویلترند و فضای بیشتری اشغال میکنند. همین که فشار انگشت از روی کلیدها برداشته شود، چکشها تحت تأثیر جاذبه به حالت استراحت برمیگردند. در پیانوهای افقی چکشها در جهت عمودی به سیمها ضربه وارد میکنند و به همین دلیل با اتکا به نیروی جاذبه به حالت استراحت برمیگردند. جاذبه هم نیروی بسیار یکنواختی است و از یک سمت پیانو به سمت دیگر تفاوتی وجود ندارد.
البته پیانوهای افقی را بیشتر بهاسم پیانوی گرند میشناسند. همان پیانوهای خوشترکیب و عریضوطویلی که معمولا در کنسرتها میبینیم و شکل اصیل پیانوست. خیلی هم گرانقیمتاند.
در کنار پیانوهای گرند پیانوهای بِیبی گرند هم داریم که کوچکترند.
ازجمله معروفترین برندهای پیانوی گراند میتوان به یاماها و اِشتاینوِی اَند سانز اشاره کرد.
پیانوهای عمودی به پیانوهای ایستاده یا دیواری هم معروفاند. در این نوع پیانوها آرایش سیمها عمودی است و چکشها در جهت افقی به سیمها ضربه وارد میکنند. بنابراین جهت حرکت اجزا تحت تأثیر جاذبه نیست. ازاینرو برای برگشت اجزا به حالت استراحت از فنر استفاده میشود. وقتی فشار را از روی کلید بردارید، اجزا با استفاده از مکانیسم فنری به حالت استراحت برمیگردند.
اگر با پیانوهای گرند مقایسه کنیم، در پیانوهای دیواری نیروی بازگشت تکتک فنرها را بهسختی میتوان در حد یکنواختی نیروی جاذبه تنظیم کرد. ضمن اینکه فنرهای بهکاررفته بهمرور فرسوده میشوند. تفاوت ریز دیگری هم هست و آن اینکه در پیانوهای دیواری برای تکرار یک نت باید تا برگشت کامل کلید صبر کرد. اما با پیانوهای گرند میتوان یک نت را، زمانی که کلید تنها یکسوم مسیر بازگشت را طی کرده، تکرار کرد. پس حرفهای که نگاه کنیم، نوازنده با پیانوی گرند کنترل عمل بیشتری دارد و میتواند سریعتر بنوازد.
علاوهبر همه اینها پیانوهای دیواری جمعوجورتر و ارزانترند. هم فضای کمتری اشغال میکنند و هم با بودجه عموم سازگارترند. این نوع پیانوها را درواقع میتوان نمونه فشردهتر پیانوهای گرند دانست. اما اصل سازوکارشان یکی است.
گفتیم پیانوهای عمودی یا همان دیواری جمعوجورتر و ارزانترند. از بابت کیفیت صدا اگر میپرسید، معمولا گفته میشود پیانوهای گرند بهدلیل وجود سیمهای طویلتر صدای غنیتر و موزونتری تولید میکنند. اما پیانوهای عمودی را هم نباید دستکم گرفت. چراکه کیفیت و حجم صدا به عوامل مختلف دیگری هم غیر از طول سیم بستگی دارد. برای مثال کیفیت قطعات و اندازه صفحه صدا هم بیتأثیر نیست.
ازطرفی برای اکثریت علاقهمندان به یادگیری پیانو خرید گرند لزومی ندارد. بسیاری از ماهایی که برای یادگیری پیانو اقدام میکنیم در سطحی نیستیم یا بهتر بگوییم تا سطحی ادامه نمیدهیم که لزوما به پیانوی گرند نیاز داشته باشیم